Son günlerde hızla yayılan elektrikli araç (Ev) şarj istasyonları bazı problemleri de beraberinde getirmektedir. Bunlardan en önemlisi elektrik topraklama tesisatının uygulanmasıdır. Elektrikli araç (Ev) şarj istasyonlarında iyi bir topraklama tesisatı uygulaması ile oluşabilecek elektrik kaçakları nedeniyle çıkabilecek yangın veya ölümcül kazaların önüne geçilecektir.
Haber merkezimize konuşan YILKOMER Genel Müdürü Serdar AKSOY konuyla ilgi şu açıklamalarda bulundu;
Bilginiz dahilinde elektrikli araç (EV) şarj istasyonları, günümüzün sürdürülebilir mobilite çözümlerinin merkezinde yer almaktadır. Bu teknolojik ilerlemeler, çevreye duyarlı ulaşım seçenekleri sunarak, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde önemli faydalar sağlamaktadır. Ancak, EV şarj istasyonlarının güvenli ve güvenilir çalışması için, temel bir unsur olan topraklama sistemlerinin doğru kurulumu ve bakımı büyük önem taşımaktadır. Topraklama, elektrik sistemlerindeki güvenlik için hayati bir rol oynamaktadır. Yanlış veya eksik topraklama, ciddi elektrik çarpması ve elektrik yanıkları gibi tehlikelere yol açabilir. Bu nedenle, EV şarj istasyonlarının topraklama sistemlerinin doğru şekilde tasarlanması, kurulumu ve bakımı, kullanıcıların güvenliği için kritik öneme sahiptir. Koruma elemanlarının çalışması, başta AG parafudr ve kaçak akım rölesinin işlevini yerine getirebilmesi, dokunma geriliminin önlenmesi için EV şarj istasyonları doğru topraklanmalıdır.
Elektrik sistemlerinde topraklama nedir konusunda ise şunları söyleyebilirim; Topraklama, elektrik sistemlerindeki güvenlik için temel bir kavramdır. Basitçe ifade etmek gerekirse, topraklama, elektrik sistemlerindeki metal parçaların, toprak ile düşük dirençli bir bağlantı kurması anlamına gelir. Bu bağlantı, elektrik sistemlerindeki arıza durumlarında, elektrik akımının güvenli bir şekilde toprağa yönlendirilmesini sağlar.
Topraklama, elektrik çarpması riskini azaltmanın yanı sıra, elektrikli cihazların ve sistemlerin korunmasında da önemli bir rol oynar. Eğer bir elektrikli cihazın metal kasası topraklanmamışsa, arıza durumunda elektrik akımı bu metal kasadan geçebilir ve kullanıcının elektrik çarpması tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına neden olabilir. Topraklama, bu tür durumlarda elektrik akımının güvenli bir şekilde toprağa yönlendirilmesini sağlayarak, kullanıcıların güvenliğini korur.
Elektrikli araç şarj istasyonlarında topraklama sitemlerine gelince; EV şarj istasyonlarında, topraklama sistemleri özellikle kritik öneme sahiptir. Şarj istasyonları, elektrik sistemlerine doğrudan bağlı olduklarından, herhangi bir arıza durumunda, topraklama sistemleri kullanıcıların güvenliğini sağlamak için hayati rol oynar.
EV şarj istasyonlarında genellikle iki tip topraklama sistemi kullanılır; TT topraklama ve TN topraklama. Bu iki sistem arasındaki temel fark, toprak elektrodunun paylaşımı ile ilgilidir.
TT topraklama sisteminden bahsedecek olursam; TT topraklama sistemi uygulanan şarj istasyonunun kendi ayrı bir toprak elektrodu vardır. Bu elektrot, genellikle bakır bir çubuk şeklinde olup, toprağa sabitlenir. Bu sayede, şarj istasyonu, ana elektrik sisteminden bağımsız bir topraklama sistemine sahip olur.
TT topraklama, yıldırım düşmesi riski yüksek veya toprak iletkenliğinin düşük olduğu bölgelerde tercih edilir. Bağımsız bir toprak elektrodu kullanılması, şarj istasyonunun güvenliğini artırır. Harici topraklama sonucunda yeniden eşpotansiyel bağlantının yapılması önemlidir.
TN topraklama sisteminde ise; şarj istasyonu, ana elektrik sisteminin ortak toprak elektrodunu paylaşır. Yani, şarj istasyonu ile diğer elektrikli cihazlar aynı toprak elektrodunu kullanır. TN topraklama, genellikle yıldırım riski düşük ve toprak iletkenliğinin yüksek olduğu bölgelerde tercih edilir. Bu sistem, TT topraklama sistemine göre daha ekonomik ve kolay kurulabilir. Doğrudan sistem eş potansiyele entegre edilebilir. Her iki durumda da mutlaka AG parafudr kullanımı TİP 1+2+3 olarak sağlanmalıdır.
Gelelim Elektrikli Araç Şarj İstasyonlarında ek güvenlik konusuna; Burada “Kaçak Akım Koruması” çok önem arz etmektedir. Elektrikli araç şarj istasyonlarında ek güvenlik için “Kaçak Akım Koruması” çok önemlidir. Kaçak akım rölesi koruması, elektrikli araç şarj istasyonlarında kullanılan bir diğer önemli güvenlik özelliğidir. Kaçak akım röleleri, devre içindeki elektrik akımını sürekli olarak izler ve herhangi bir kaçak akım tespit ettiğinde, hızlı bir şekilde devreyi keserek elektriği keser. F tipi ve K tipi kaçak akım röleleri, gereksiz atmalara ve harmoniklere karşı direnç için önemlidir.
Kaçak akım, elektriğin istenmeyen bir yoldan akması anlamına gelir. Bu durum, kullanıcının elektrik çarpması veya ekipmanın hasar görmesi gibi tehlikelere yol açabilir. Kaçak akım rölesi, bu tür durumları tespit ederek, hızlı bir şekilde devreyi kesmek suretiyle can ve mal güvenliğini sağlar.
NFPA 70-2017 standardına göre, 150 volttan az ve 50 amperden az tek fazlı prizlerde, elektrikli araç şarj istasyonlarının kaçak koruması altında olması zorunludur. Bu gereklilik, insanların şarj istasyonuyla temas etmeleri durumunda, elektrik çarpması ve elektriksel yüklenme risklerini önlemek için hayati önem taşır.
Topraklama sistemleri ile birlikte kaçak akım koruması, elektrikli araç şarj istasyonlarının güvenli ve güvenilir çalışması için kritik öneme sahiptir. Bu iki güvenlik özelliğinin birlikte kullanılması, kullanıcıların ve ekipmanların korunmasını sağlar.
Topraklama Sistemlerinin Kurulumu ve Bakımı; Elektrikli araç şarj istasyonlarındaki topraklama sistemlerinin doğru kurulumu ve düzenli bakımı, güvenli ve güvenilir çalışmaları için son derece önemlidir.
Topraklama sistemi tasarımı; Topraklama sistemi tasarımı, şarj istasyonunun özel ihtiyaçları ve yerel elektrik kodları dikkate alınarak yapılmalıdır. Bu kapsamda, kullanılacak topraklama tipinin (TT veya TN) belirlenmesi, toprak elektrodu ve iletkenin boyut ve konumlandırılması gibi unsurlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Kurulum;Topraklama sisteminin kurulumu, ilgili endüstri standartlarına ve kodlarına hakim olan nitelikli bir ekip tarafından gerçekleştirilmelidir. Toprak elektrodu güvenli bir şekilde toprağa yerleştirilmeli ve iletken, elektroda ve şarj istasyonuna doğru bağlanmalıdır. Ayrıca, toprak elektrodunun direnci, kabul edilebilir aralıkta olup olmadığı düzenli olarak test edilmelidir. Burada doğru direnç değeri koruma elemanlarının çalıştığı değerdir.
Bakım;Topraklama sistemi, düzenli olarak kontrol edilmeli ve bakımı yapılmalıdır. Bu kapsamda, toprak elektrodunun direnci kontrol edilmeli ve iletkenin iyi durumda olduğu ve şarj istasyonuna doğru bağlandığı doğrulanmalıdır. Toprak elektrodu veya iletkende meydana gelen herhangi bir hasar veya korozyon, topraklama sisteminin bozulmasını önlemek için hemen onarılmalıdır.
Topraklama sisteminin performansını etkileyen diğer faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, toprak iletkenliği, topraklama sisteminin etkinliğini belirleyebilir. Bu nedenle, mümkünse iyi toprak iletkenliğine sahip bir yer seçilmelidir. Yıldırım koruması da önemli bir konudur, özellikle yıldırım riskinin yüksek olduğu bölgelerde. Yıldırım koruma sistemi, topraklama sistemiyle birlikte kurularak, elektriksel bozulmalara karşı ek koruma sağlanabilir.
Elektrikli araç şarj istasyonlarındaki topraklama sistemlerinin doğru kurulumu ve bakımı, güvenli ve güvenilir çalışma için kritik öneme sahiptir. Endüstri standartlarına ve en iyi uygulamalara uygun olarak tasarlanan, kurulan ve düzenli olarak kontrol edilen topraklama sistemleri, kullanıcıların güvenliğini korumak, hasarları önlemek ve şarj altyapısının sürdürülebilirliğini sağlamak için hayati rol oynar.
Son olarak topraklama sistemlerinin faydalarından bahsedecek olursam şunları söylemek mümkün;
Elektrikli araç şarj istasyonlarında topraklama sistemlerinin kullanılması, çeşitli önemli faydalar sağlar:
Kullanıcı Güvenliği: Topraklama, elektrik çarpması ve elektrokütlenme risklerini önemli ölçüde azaltır. Arıza durumlarında, elektrik akımının güvenli bir şekilde toprağa yönlendirilmesini sağlayarak, kullanıcıların can güvenliğini korur.
Ekipman Koruması: Topraklama, elektrikli cihazların ve sistemlerin hasar görmesini önler. Arıza durumlarında, elektrik akımının güvenli bir şekilde toprağa yönlendirilmesi, ekipmanların zarar görmesini engeller.
Güvenilir Çalışma: Doğru kurulmuş ve düzenli olarak bakımı yapılan topraklama sistemleri, elektrikli araç şarj istasyonlarının güvenli ve kesintisiz çalışmasını sağlar. Bu da kullanıcıların memnuniyetini ve şarj altyapısının güvenilirliğini artırır.
Uygunluk ve Standartlara Uyum: Topraklama sistemleri, elektrikli araç şarj istasyonlarının ilgili güvenlik standartlarına ve yerel elektrik kodlarına uymasını sağlar. Bu, yasal gerekliliklerin karşılanması ve olası yasal sorunların önlenmesi açısından önemlidir.
Yıldırım Koruması: Topraklama sistemleri, yıldırım düşmesi durumunda, elektrikli araç şarj istasyonlarının korunmasına yardımcı olur. Yıldırım koruması, şarj istasyonlarının güvenliğini ve dayanıklılığını artırır. Ayrıca araç üzerinde de etkileri minimize eder.
Topraklama sistemlerinin sağladığı bu faydalar, elektrikli araç şarj istasyonlarının güvenli, güvenilir ve sürdürülebilir çalışması için hayati önem taşır. Doğru tasarım, kurulum ve bakım, kullanıcıların güvenliğini ve memnuniyetini artırırken, ekipmanların korunmasını ve şarj altyapısının etkin çalışmasını sağlar.
Elektrikli araç şarj istasyonlarında, topraklama sistemleri güvenliğin kilit unsurlarından biridir. Doğru topraklama uygulamaları, kullanıcıların can güvenliğini sağlarken, ekipmanların da korunmasını ve güvenilir çalışmasını garanti eder.
TT ve TN topraklama sistemleri, farklı bölgesel ihtiyaçlara göre tercih edilebilir. Ayrıca, kaçak akım koruması da elektrikli araç şarj istasyonlarında kritik bir güvenlik özelliğidir. Topraklama sistemlerinin düzenli bakımı ve yıldırım koruması gibi ek önlemlerde, şarj altyapısının güvenliğini ve dayanıklılığını artırır.
Elektrikli araç endüstrisi hızla büyürken, topraklama sistemlerinin doğru tasarımı, kurulumu ve bakımı, kullanıcıların güvenliğini, ekipmanların korunmasını ve şarj istasyonlarının güvenilir çalışmasını sağlamak için hayati önem taşımaktadır. Topraklama, elektrikli araç şarj istasyonlarının güvenli ve sürdürülebilir geleceği için kritik bir bileşendir.
www.elektrikhaber.com haber merkezi / Mustafa FAZLIOĞLU
