21.062018 tarih ve 30455 sayılı resmî gazetede yayınlanan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 26.04.2018 tarih ve 13943 sayılı yazısı üzerine 10.05.2005 tarih ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kanunu 6’ncı ve 6/B maddelerine göre, Bakanlar Kurulu 30.04.2018 tarih ve 2018/11837 sayılı kararı ile, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren tesisler için uygulanacak fiyat ve süreler ile yerli katkı ilavesine ilişkin değişiklik yapılmıştır.
Teşviklerle ilgili 18.11.2013 tarih ve 2013/5625 sayılı kararnamenin eki karara aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bağlantı anlaşması çağrı mektubunu almaya hak kazanan ve 31.12.2020 tarihine kadar işletmeye girecek olan YEK destekleme mekanizmasına tabi üretim tesislerinden, kurulu gücü bağlantı anlaşması sözleşme gücü ile sınırlı olmak üzere, mesken aboneleri için 10kW a kadar (10 kW dahil) ticarethane, sanayi, tarımsal sulama ve aydınlatma aboneleri için ise de 1000 kW’a kadar (1000 kW dahil) yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı çatı ve cephe uygulamalı elektrik üretim tesislerinde üretilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için EPDK tarafından ilan edilen kendi abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli , tesisin işletmeye giriş tarihinden itibaren 10 yıl süre boyunca uygulanacaktır.
Konuyu 10kW altı ve 10kW üstü (orta ve büyük ölçekli) Çatı-Cephe GES uygulamaları olarak iki bölümde incelediğimizde;
10 yıl boyunca, 10kW altı GES lerin ihtiyaç fazlası üretimlerine uygulanan 13,3$ cent/kWh teşvik bugünden itibaren çağrı mektubuna yeni başvuracak GES ler için mevcut tarife üzerinden 24,466krş/kWh olarak uygulanacaktır. Üretilen fazla enerji için mevcut tarifeye göre 10,9253 krş/kWh dağıtım bedeli ödeneceğinden, artık şebekeye 13,5krş/kWh üzerinden enerji satışın cazibesinin kalmadığı gözükmektedir. Bundan sonra küçük ölçekli GES ler dünyada olduğu gibi ülkemizde de öz tüketim amaçlı olarak kurulacak ve düşen enerji depolama maliyetleri ile birlikte GES + Depolama uygulamaları yaygınlaşacaktır.
Son dönemlerdeki orta ve büyük ölçekli çatı GES uygulamalarına baktığımızda, kanunda herhangi bir madde olmamakla beraber ihtiyaç fazlası enerjinin şebekeye satışında bedel (çağrı mektubu verilirken imzalanmak zorunda kalınan taahhütnameden dolayı) ödenmemektedir. Şebekeye satış olmamasından dolayı uzun süredir orta ve büyük ölçekli çatı GES uygulamaları öz tüketim amaçlı projelendirilmekte ve çalışılmayan günlerin (hafta sonu ve tatiller) fazla olması fizibiliteleri olumsuz etkilemekteydi. Şebekeye enerji basılmaması için üretim ve tüketimin sürekli dengede tutulması teknik açıdan bazı durumlarda sıkıntı olabilmekteydi. Kurul kararı ile artık sözleşme gücü veya 1000kW a kadar olan çatı tipi GES uygulamalarında ihtiyaç fazlası üretim için mevcut tarifeleri üzerinden şebekeye enerji satışı mümkün olabilmektedir. Örneğin, sanayide yapılacak GES uygulamalarında ihtiyaç fazlası enerji için mevcut tarifeye göre 22,9814krş/kWh ödenmekte ve dağıtım bedeli düşüldükten sonra 12,056krş/kWh üzerinden şebekeye satış mümkün olabilmektedir. Son dönemlerde orta ve büyük ölçekli çatı GES uygulamalarında şebekeye satış mümkün değilken bu düzenleme ile düşük bir tarifenden de olsa şebekeye satış yapılabilmesi fizibilitelere olumlu katkı sağlayacaktır.
Sonuç olarak, küçük, büyük fark etmeksizin yeni yapılacak çatı ve cephe GES uygulamalarının artık tamamen öz tüketim amaçlı olarak kurulacak olmasıdır. Bundan sonra yapılması gereken mevcutta, saatlik bazda yapılan mahsuplaşmanın ilk etapta aylık (ilgili kurumlarca çalışmalar devam etmektedir) bazda yapılması, daha sonra da yıllık bazda yapılabilmesi için çalışma sürecinin hızlandırılmasıdır.
