Son günlerde euro ve dolar başta olmak üzere dövizdeki dalgalanmalar ekonomiyi olumsuz etkilerken, Türkiye’nin enerjiyi sürekli dövizle ithal ettiğine dikkati çeken uzmanlar kurdaki kısa süreli dalgalanmaların çok ciddi bir bütçe yükünü de beraberinde getirdiğinin altını çizdi.
Enerji Ekonomisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, döviz kurunda son yaşanan gelişmeleri enerji ekonomisi üzerinden değerlendirdi.
Sadece mazotta yıllık fatura 6,4 milyar TL
Türkiye 2017 yılında 55.2 milyar metreküp doğalgaz, 25.8 milyon ton ham petrol ve 16.9 milyon ton akaryakıt ithal ettiği bilgisini veren Kumbaroğlu, “Akaryakıt ithalatının yüzde 80’i motorin. Yurtiçi akaryakıt satışlarına baktığımızda da bu oranın yüzde 85 olduğunu görüyoruz” dedi.
Kumbaroğlu, motorinin 2017 yılı vergisiz bayi satış fiyat ortalamasının litrede 2.12 TL olduğunu hatırlatarak, şöyle devam etti:
“Bu dönemde motorindeki ÖTV oranı ise litre başına 1.79 TL. Hatırlanacağı üzere, akaryakıt ürünlerinde uluslararası petrol fiyatları ve döviz kurlarına bağlı artışların ÖTV indirimiyle karşılanma kararı sonrasında mazot için ÖTV oranı litrede 1.57 TL seviyesine indirildi. 2017 yılı Türkiye motorin tüketimi 29 milyar litreye denk geliyor. Buradan yapılacak hesapla kur baskısından kurtulmak için getirilen ÖTV indiriminin devlete yıllık faturasının mazotta 6.4 milyar TL olduğu ortaya çıkıyor.”
“Rusya’dan gelen indirim çok önemli”
Doğalgazda da dolar bazında ödeme yapan BOTAŞ’ın TL bazında satış yapınca zor durumda kaldığını anlatan Kumbaroğlu, “Dolar kurunun son iki aydaki artışı ithalat için TL bazında fazladan ödeme yapmamıza neden oluyor. Bunun yıllık faturası bugünkü kura göre 4.9 milyar lira” şeklinde konuştu.
Fatura bir hayli kabarık
Kumbaroğlu, Rusya’nın doğalgazda indirime gitmesinin önemli bir adım olduğuna da değinerek, şöyle devam etti:
“Rusya ile bu ülkeden aldığımız doğalgazda yüzde 10.25 fiyat indirimi konusunda varılan mutabakatı oldukça önemsiyorum. İki yılda aldığımız doğalgaz için ülkemize indirim farkı olarak 1 milyar dolarlık bir ödeme yapılacak. Bu rakam iki aylık açığımızı kapatmaya ancak yetiyor. Görüldüğü üzere, döviz kurlarındaki artış ülke ekonomisine sadece enerji sektörü üzerinden bile ağır bir yük getiriyor. Kurlar bugünkü düzeyde sabit kalsa dahi geldiği noktada enerji sektöründen kaynaklanan fatura 2 milyar Euro’nun üzerinde.”
